معمار : Tadao Ando
موقعیت بنا: Tokyo-Japan
از آن جا که در این بنا سه خانواده با نیازهایی متفاوت در کنار هم زندگی میکنند مهمترین مساله در طراحی آن ایجاد حریم خصوصی برای هر یک از خانواده ها بوده است. پاسخ آندو به این مساله استفاده از حیاط های خلوت و کوچک در اطراف مکعب اصلی بناست که از آنها میتوان به عنوان عناصری تفکیک کننده استفاده نمود.
بدین ترتیب در دل یک ترکیب ساده، سیرکولاسیون و روابط فضایی پیچیده ای خلق شده است تا خواسته کارفرما مبنی بر استقلال هر خانواده و در عین حال امکان تعامل آنها فراهم گردد. بامهای مسطح و شبکه بندی شده, ترکیب احجام صلب و خالص نظیر مکعب با خطوط منحنی و دایره استفاده از بتن در دیواره های داخلی و خارجی، حداکثر استفاده از نور طبیعی دکوراسیون و مبلمان مدرن و طراحی بازشوها به نحوی که طبیعت در کادرها و قابهای مشخص دیده شود از جمله ویژگی های معماری مینیمالیستی آندو است که در این خانه به خوبی مشاهده می.شود.
در این بنا نیز همچون دیگر آثاراندو، فضا و کیفیت های حاصل از آن بر جذابیت های فرمال حجم وفرم اولویت دارد.نکته حائز اهمیت دیگر در این بنا چگونگی استفاده از یله و صفحات بتنى منحنى جهت تعریف ورودی اصلی بنا و همچنین ورودی های مستقل برای سه واحد مسکونی است.
آندو که از او بیشتر به عنوان معماری مدرن یاد می شود، ایده استفاده از حیاط را از خانه های سنتی ژاپنی گرفته ولی با استفاده از بتن کیفیت های فضایی متفاوتی در آن خلق نموده که در معماری کهن ژاپن که اساس آن بر چوب بنا شده قابل تجربه نبوده است.
علاوه بر این وی حیاط را در سطوح مختلف طراحی کرده است تا ارتباط با طبیعت را برای هر خانواده به طور مستقل ممکن سازد. گونه های گیاهی که در این حیاط ها کاشته شده در تمام فصول سال چشم انداز زیبایی برای ساکنان خانه فراهم می آورند و در طراحی این حیاط ها نیز از اصول طراحی حیاط های سنتی ژاپنی پیروی شده است.
درونگرایی نیز یکی دیگر از مهم ترین ویژگیهای معماری سنتی ژاپنی است و پرهیز از بازشو در دیواره های صلب پیرامون بنا مصداق این اصل میباشد.
اتاق های این سه خانه رو به حیاط ها ساماندهی شده اند اما پنجره های آنها به نحوی طراحی شده است که به یکدیگر دید نداشته باشند. همچنین معمار با متقارن طراحی کردن بازشوها, نماهای خارجی ساختمان را به شکلی ساده و روان تعریف کرده است. نکته حائز اهمیت دیگر در خصوص بازشوهای این خانه توجه به مکان یابی آنها جهت استفاده از تهویه طبیعی است که با استفاده از پنجره های کشویی میسر گردیده است.
نتیجه تدابیر و خلاقیت آندو خانه ای است سرشار از ظرافت و زیبایی که فضاهایی آرامش بخش و راحت را در بر دارد. در واقع محدودیت های سایت و نیز خواسته های کارفرما هرگز باعث تغییر رویکرد حرفهای آندو نمی شود, وی همواره روح و روان مایه مختص هر بنا را کشف میکند و اثری شاعرانه و اصیل می آفریند.
معمار : William P.Bruder
موقعیت بنا: Arizona-USA
خانه «بایرن» نمونه ای دیگر از پیوند خانه های سبک آمریکایی با طبیعت است که در اقلیم خشک و بیابانی صحرای «آریزونا» در شصت مایلی شهر فینیکس و در نزدیکی خانه تالیسین اثر معروف فرانک لوید رایت واقع شده است.
وجود تپه ماهورهای کم ارتفاع در سایت پروژه، پوشش سنگهای طبیعی و گیاهان بیابانی نظیر کاکتوس های بلند قامت به همراه کوهستانی که در دور دست واقع شده, دید و منظری طبیعی اما متفاوت را پدید آورده اند.
پوشش گیاهی منطقه بسیار تنک است و نحوه استقرار بنا در سایت به نحوی است که گویی به طور طبیعی از میان لایه های سنگی بیرون آمده است.
دو ورودی مستقل از راهرو و دفتر کار مستقیماً ساکنین را به فضای باز مرتبط می سازند. دیواره های پشتی در این طبقه کاملا صلب بوده و بنا را از زمین جدا میسازند. اما جداره رو به بیابان که از خطوطی شکسته تشکیل میشود تماماً شیشه بوده و حداکثر دید را ممکن ساخته است. در پلان تراز پارکینگ سرپوشیده همچون بازویی از بنا جدا گردیده است.
همچنین در این طبقه اتاق خواب والدین به همراه اتاق تعویض لباس و حمام توسط راهرویی از فضای تقسیم جدا می شوند. بالکنی خطی و کشیده اتاق خواب را به طبیعت متصل میسازد. کف این بالکن که دید مناسبی به بیابان و مناظر اطراف دارد چوبی بوده و دیواره و نرده های آن را ورق های مسی گالوانیزه به رنگهای قرمز و نارنجی پوشانده است. این دیواره همچنین دید به بالکن و اتاق خواب از سمت ورودی را نیز کنترل میکند. سقف اتاق خواب نیز همچون سایر فضاها شیبی ملایم داشته و پیش آمدگی آن فضای داخل را از تابش شدید آفتاب مصون می سازد.
بافت خشن این دیواره ها در داخل بنا نیز همچون خارج بنا بوده و نحوه چیدمان بلوکه های بتنی در آن به نحوی است که دیوار با زاویه ای محسوس بر روی زمین قرار می گیرد. همچنین از فضای میان دیواره های مایل در راهروهای داخلی به عنوان گالری استفاده می شود. نور طبیعی این فضا از طریق شکاف میان سقف و دیواره مایل تامین می شود. شکاف میان سقف و دیواره ها نیز همچون مایل بودن دیواره ها و شیب سقف ها، راهکاری در جهت تفکیک عناصر بنا از یکدیگر, کمرنگ ساختن مرز میان درون و برون و در نهایت به حداکثر رساندن پیوند بنا با طبیعت پیرامون آن بوده است.
معمار: Richard Meier
موقعیت بنا: California -USA
در پس تشابهات ظاهری آثار «ریچارد مه یر» به یکدیگر, میتوان به پیوند عمیق و جدایی ناپذیر فرم و عملکرد و پرهیز از هیجانات فرمال پی برد. اصرار بر انتزاعی کردن عناصر عملکردی و سازه ای, ترکیب این عناصر در پس زمینه هایی سفید رنگ، سعی در به حداقل رساندن جرم ساختمان و در هم تنیدگی سازه ,فرم و عملکرد از جمله شاخصه های آثار وی می باشند.
خانه ساحلی یکی از مهمترین پروژه های مسکونی مه یر میباشد. سایت این پروژه به شکل مربع بوده و چنانچه از نام آن نیز پیداست در حاشیه ساحل و با فاصله کمی از دریا واقع شده است. هر چند که این بنا در زمینی مسطح و در مجاورت ساحلی شنی طراحی شده اما این ویلا نیز همچون خانه داگلاس (۱۹۷۳) - یکی از مهم ترین آثار مسکونی که در شیب تند جنگل قرار دارد - به خوبی با محیط پیرامون خود در ارتباط بوده و پاسخگوی نیازهای ساکنین می باشد.
ساختار حجمی ویلا حاصل کنار هم قرار گرفتن سه حجم شاخص است که در سایت پلان مجموعه قابل تشخیص می باشند. مستطیلی کشیده که فضاهای خصوصی خانه در آن قرار دارند, حجمی با دیواره های منحنی که فضای خصوصی مطالعه و دفتر کار خانگی را در خود جای داده و مکعبی که در کنج سایت قرار گرفته و شامل سوئیت مهمان می باشد.
نحوه مکان یابی توده ها در سایت موجب شده است تا فضای باز, در میان و پیرامون احجام شکل گرفته و بدین ترتیب فضاهای باز و نیمه باز با کیفیاتی متفاوت پدید آید. امتداد کفپوش های چوبی داخل بنا در سایت موجب پیوند درون و بیرون پروژه شده است .
نسبت سطوح شفاف به دیواره های صلب سفید رنگ در دو نمای اصلی ویلا کاملا عکس یکدیگر می باشد. به طوری که بر خلاف جداره های رو به دریا, نمای رو به خیابان کاملاً صلب بوده و دید به فضاهای داخلی از خارج سایت کاملا کنترل شده است.
در دو انتهای این نما دو درب پارکینگ سرپوشیده به صورت متقارن یکی در ترکیب با بنای اصلی و دیگری در زیر سوئیت مهمان قرار گرفته اند. جداره ای شفاف دید به حیاط ویلا را محدود سش فضا تأکید شده است.
معمار: Daniel Libeskind
موقعیت بنا : World wide
در حالی که بسیاری از معماران جهان درصدد یافتن راهکارهایی برای حل معضلات انبوه سازی مسکن و تطابق این نوع از مسکن با سیستمهای کنترل انرژی و معماری پایدار می باشند, این خانه کوچک با ظاهری ناآشنا و غریب را میتوان سرآغاز انقلابی جدید در طراحی فضاهای مسکونی دانست. این بار نیز معمار پرآوازه و خلاق دانیل لیبسکیند همچون گذشته توجه تمامی معماران و متخصصین عرصه مسکن را به خود جلب کرده است.
سال ها پس از آن که لوکوربوزیه با اظهار این ایده که خانه ماشینی است برای زندگی، تحولی را در طراحی مسکن به وجود آورد اکنون لیبسکیند مدلی از خانه را طراحی نموده است که همچون مدل های ماشین می تواند در تعداد زیاد و در کشورهای مختلف تولید شده و به فروش برسد.
هرچند این خانه نخستین نمونه به اجرا درآمده می باشد، اما کمپانی تولید کننده آن شروع به ثبت سفارش وسیع متقاضیان خرید این خانه سه تا چهار میلیون دلاری نموده است.
هندسه این خانه که الهام گرفته از کریستال می باشد تشابه زیادی به دیگر آثار لیبسکیند دارد و حجم آن از تداخل صفحات و پوسته هایی با زوایای تند پدید آمده است. در طراحی این مدل با اهمیت ترین مؤلفه های روانی مسکن هزاره جدید نظیر هویت, امنیت، آسایش ساکنین ,استفاده از تکنولوژی امروزی در جهت دستیابی به معماری پایدار, کاهش مصرف انرژی, کاهش زمان ساخت ,کنترل آلودگی صوتی و استفاده از مصالح مناسب و قابل انطباق با اقلیم های مختلف مد نظر بوده است.
این خانه شامل دو طبقه بر روی زمین و یک طبقه زیرزمین می باشد و در آن علاوه بر فضاهای اصلی نظیر آشپزخانه ,نشیمن سه اتاق خواب ,سوئیت مهمان و سرویس های بهداشتی، فضاهای متنوع دیگری نظیر اتاق چند منظوره، دفتر کار، نشیمن ،شومینه ،بالکن ,رختشویخانه ,اتاق بدن سازی و سونا نیز درنظر گرفته شده است.
تمامی فضاهای داخلی از نور طبیعی بهره برده و دید مناسبی نیز به پیرامون خانه دارند. ساختار سازه این خانه از جنس چوب فرآوری شده می باشد که پوسته ای فلزی آن را پوشانده است. این پوسته همچنین سیستم های جذب انرژی خورشیدی و ذخیره آب باران نصب شده در نما و سقف ها را نیز مخفی می سازد.
دیدگاه جدید نسبت به چگونگی استفاده از سیستم های پیش ساختگی موجب شده است که حداکثر مدت زمان ارسال قطعات چنین خانه ای به هر نقطه از جهان کمتر از یک ماه و حداکثر زمان نصب و احداث بنا نیز به حدود چند ماه کاهش یابد.
لیبسانی گردد.
معمار: UN Studio
موقعیت بنا: Utrecht-Netherlands
هر چند که طراحی این بنا مستلزم به کارگیری نرم افزارهای جدید طراحی معماری بوده است, اما این همه تنها در جهت محوریت مخاطب و رضایت ساکنین خانه بوده و حاصل آن خانه ایست که همخوان با تغییرات و پاسخگوی نیازها و نحوه زندگی انسان امروزی است. مالکین این خانه زوجی جوان به همراه فرزندانی کوچک می باشند.
بن ون برکل، مؤسس دفتر معماری «یو ان استودیو» و طراح اصلی پروژه ,در خصوص ایده اصلی طراحی بنا بیان نموده است که نیازها و نحوه کار و زندگی یک زوج جوان در این دوران متفاوت از گذشته است ,آنها در طول شبانه روز ساعات مشخصی را با یکدیگر بوده و در ساعاتی مایلند که به تنهایی به کار یا استراحت مشغول باشند ,در اینجاست که سلسه مراتب و ساختارهای فضایی گذشته ناکارآمد بوده و نیاز به دیدگاهی نوین نسبت به معماری خانه ضرورت می یابد. از این رو معمار در طراحی این خانه -حلقه موبیوس- را به عنوان ایده اصلی طراحی در نظر گرفته است. حلقه موبیوس در ریاضیات از به هم چسباندن دو انتهای یک نوار به طوریکه یک نیم چرخش در نوار ایجاد شده باشد بدست می آید. بدین ترتیب هر چند این نوار همچون دو نوار پیوسته به نظر میرسد اما در حقیقت یک سطح شناور است. در فرم این خانه نیز دو حجم به هم تابیده قابل تشخیص میباشد که در هر یک فضاهایی جهت نشیمن خواب و کار در نظر گرفته شده است. از این رو همه چیز در این خانه به عدد دو وابسته است؛ فضاهای اصلی, استودیو, پارکینگ و حتی مصالح بنا که بتن و شیشه می باشند. اما این دوگانگی تنها در ظاهر بوده و در باطن هیچ بخشی از بنا قابل تفکیک و منفک از سایر قسمتها نمی باشد.
حلقه موبیوس در این بنا کاملا ارگانیک نبوده و از شکست های فرمی خطی پدید آمده است که قسمتهای زیرین آن همچون بستری شفاف به نظر میرسد. چنانچه در پلان های طبقات مشاهده می شود, تقریبا هیچ یک از فضاهای داخلی شکل هندسی منظمی نداشته و شکست ها و زوایای دیواره ها فضاهایی نامتعارف را پدید آورده اند. در نیم طبقه زیر زمین بنا سوئیت مهمان قرار دارد که بهه در این بنا نیز دیدگاه های متفاوت آنها به مقوله مسکن نوین قابل مشاهده می باشد.